“Elk schroefje van de vliegtuigmotoren moet op elk moment van de dag goed te zien zijn”, zegt Tjark Klasens van Double Lux Lighting. Hij was verantwoordelijk voor het ledverlichtingssysteem in de hangars van Ryanair.
De Ierse vliegmaatschappij Ryanair koos voor de vliegtuighangars in Frankfurt, Londen, Bremen en Glasgow voor het nieuwe ledverlichtingssysteem van Double Lux Lighting: de Varioled. Ryanair bespaart met de Varioled minimaal 60% op de energiekosten met een terugverdientijd van minder dan twee jaar, zo geeft men aan. De Varioled DL en DXL (dust- en waterproof versie) is door Double Lux Lighting speciaal ontworpen voor hoge hallen. “Het systeem hangt niet statisch in de hal”, zegt Klasens. “Het bestaat uit zes of negen led-units die per twee of drie variabel te richten zijn. Zo kunnen bredere banen in hoge hallen goed worden verlicht.” Het systeem is door de medewerkers van het bedrijf zelf ontworpen. Er is een 180 W-versie en een 300 W-versie beschikbaar. “De armaturen zijn geschikt voor hallen tot 18 m hoogte. Omdat de lampen onderling variabel te richten zijn, worden lichtbanen breder, het geeft weinig schaduwwerking en de lichtbanen overlappen elkaar veel beter”, zo somt Klasens de voordelen op. “Wij stellen de lampen bij de oplevering meestal zelf in, maar als er wijzigingen in een industriële hal zijn, omdat er bijvoorbeeld stellingen bijkomen of weggaan, dan kan de klant de lampen ook zelf eenvoudig opnieuw instellen en richten.”
Elk schroefje en moertje zichtbaar
De led-armaturen leveren een lichtkleur vergelijkbaar met daglicht, zodat de monteurs ook ’s avonds en ’s nachts optimaal kunnen doorwerken, met een lichtopbrengst van 500 lux op de werkplekken. Deze waarde, die normaal voor kantoorwerkplekken geldt, is een bijzonder hoge waarde voor industriële werkplekken. Voor de vliegtuighangars van Ryanair bood de Varioled een goede lichtoplossing. Klasens: “Vaak wordt het onderhoud aan de vliegtuigen ’s avonds of ’s nachts uitgevoerd. De lampen in de hangar branden dan continu, en daarbij is led een goede oplossing. In de hangars van Ryanair staan enorm grote en kostbare reservemotoren en vliegtuigen komen op elk moment binnen voor reparatie of onderhoud. Elk schroefje en ieder moertje moet goed te zien zijn, ook al hangen de lampen hoog in de hal.” De prijsvechter uit Ierland en de lichtverkoper uit Appingedam vonden elkaar op Light+Building. “Ieren staan, net als Groningers, bekend om hun zuinigheid. En net als Ryanair zijn ook wij een hele platte organisatie met weinig overheadkosten”, zegt Klasens. Het lijkt dan ook niet verrassend dat de grote vliegmaatschappij en het kleine lichtbedrijf met elkaar in zee gingen.
Licht vaak de sluitpost
Double Lux Lighting is in 1989 begonnen als eenmanszaak. Het bedrijf richt zich op energiebesparende lichttechniek. Inmiddels werken er vier ervaren medewerkers aan lichtplannen voor bedrijven en het ontwikkelen en leveren van ledarmaturen aan handel en industrie. Het bedrijf importeert armaturen en is groot- handel, verzorgt lichtplannen en installatie en ontwerpt zelf armaturen, zoals het nieuwe ledverlichtingssysteem waarvoor Ryanair koos. “We stappen steeds vaker over op led. De grote partijen op de markt voorspelden dat in 2020 alles door led zou zijn vervangen. Dat wordt steeds verder vervroegd. Ik verwacht binnen twee tot drie jaar dat iedereen is overgestapt op led. Wij doen nu al 90% van onze opdrachten in led en nog slechts 10% in tl of andere lampen. Het is ook steeds vaker de klant die erom vraagt. Het is eigenlijk heel simpel; led geeft goed licht tegen lage energiekosten, het is gemakkelijker om andere lichtkleuren te maken en led maakt het mogelijk om de lichtkleur van daglicht naar binnen te halen. De klant is nog niet zover dat hij alle voordelen van led en het brede spectrum kent. Vaak gaat het puur om de energiebesparing. Ik vind het mooi om de klant de oplossing te bieden die hij zoekt. Zo hebben we ook het nieuwe hoofdkantoor van Blokker in Amsterdam gedaan; een nieuw kantoorpand, helemaal in led uitgevoerd. Het is jammer dat licht vaak als laatste aan de beurt is, licht is vaak de sluitpost op de begroting. Ik zie het als een taak van de architect om de gebruiker bewust te maken van het belang van licht en om op tijd een goed lichtplan te laten maken.”
Het verschil zien
Klasens begon eind jaren tachtig met een kofferbak vol spiegelreflectoren voor tl-lampen. “In 1989 waren er bijna geen banen en ben ik voor mezelf begonnen. Ik importeerde spiegelreflectoren voor tl-lampen. Ik gooide die in mijn auto en ging ze verkopen: meer licht door een spiegel achter je tl-lamp te plaatsen. Er is geen dorp of stad in Nederland waar geen spiegelreflectoren van mij hangen”, zegt hij lachend. “Ik houd nog steeds van de afwisseling. De ene keer ben ik bij een schoenenfabriek, dan bij een boer in een veestal of in een vliegtuighangar. Het is zo divers. Ieder bedrijf heeft licht nodig. En het mooiste vind ik de resultaten na de installatie in vergelijking met de situatie daarvoor. Mensen zien het verschil en merken de verbetering.”